کشورهای حاشیه خلیج فارس مانند عربستان سعودی، امارات متحده عربی، قطر، کویت، بحرین و عمان از مقاصد اصلی کارگران مهاجر به‌ویژه از کشورهای جنوب آسیا و آفریقا هستند. با وجود فرصت‌های شغلی، این کارگران با چالش‌های متعددی در زمینه حقوق و شرایط کاری مواجه هستند. در این مقاله، به بررسی حقوق کارگران مهاجر در این کشورها پرداخته می‌شود.
وضعیت قانونی کارگران مهاجر
کشورهای خلیج فارس قوانین مشخصی برای کارگران مهاجر دارند، اما در عمل، اجرای این قوانین همیشه به نفع کارگران نیست. برخی از چالش‌های قانونی شامل:
- سیستم کفالت: این سیستم که در اکثر کشورهای خلیج فارس اجرا می‌شود، کارگران را وابسته به کارفرمای خود می‌کند و جابجایی شغلی را برای آن‌ها دشوار می‌سازد.
- نبود حق اقامت دائم: بیشتر کارگران مهاجر امکان دریافت اقامت دائم را ندارند و حضورشان در کشور منوط به داشتن قرارداد کاری معتبر است.
- محدودیت‌های قانونی در اتحادیه‌های کارگری: بسیاری از این کشورها اجازه تشکیل اتحادیه‌های مستقل کارگری را به کارگران مهاجر نمی‌دهند.
چالش‌های کارگران مهاجر
۱. شرایط کاری نامناسب
بسیاری از کارگران مهاجر با ساعات کاری طولانی، دستمزدهای پایین و شرایط نامناسب کاری مواجه هستند. به‌خصوص در بخش‌های ساختمانی و خدمات خانگی، نقض حقوق کارگران بیشتر مشاهده می‌شود.
۲. عدم پرداخت حقوق و سوءاستفاده مالی
در برخی موارد، کارفرمایان حقوق کارگران را به تعویق می‌اندازند یا مبلغی کمتر از توافق‌نامه پرداخت می‌کنند. این موضوع باعث مشکلات مالی و وابستگی بیش از حد کارگران به کارفرمایان می‌شود.
۳. نبود حمایت قانونی کافی
کارگران مهاجر در بسیاری از موارد به دلیل ترس از اخراج یا لغو ویزا، جرأت شکایت ندارند. حتی اگر شکایتی مطرح شود، روند پیگیری آن معمولاً طولانی و دشوار است.
۴. مسائل مربوط به مسکن و زندگی
بسیاری از کارگران در خوابگاه‌های شلوغ و غیربهداشتی زندگی می‌کنند که استانداردهای کافی برای یک زندگی مناسب را ندارند.
تلاش‌ها برای بهبود وضعیت
در سال‌های اخیر، برخی کشورها اقداماتی برای بهبود شرایط کارگران مهاجر انجام داده‌اند:
- قطر اصلاحاتی در سیستم کفالت ایجاد کرده و امکان تغییر شغل بدون رضایت کارفرما را فراهم کرده است.
- امارات قوانین جدیدی برای حمایت از کارگران خانگی تصویب کرده است.
- عربستان سعودی اقداماتی برای بهبود شرایط کاری و مسکن کارگران انجام داده است.
نتیجه‌گیری
حقوق کارگران مهاجر در کشورهای حاشیه خلیج فارس همچنان با چالش‌های متعددی مواجه است. با اینکه برخی اصلاحات انجام شده است، اما نیاز به نظارت بیشتر و اجرای مؤثرتر قوانین برای حفظ حقوق کارگران همچنان احساس می‌شود. افزایش آگاهی و همکاری بین‌المللی می‌تواند به بهبود شرایط کمک کند.
